Sondevirde S�riye?de yeti?en evliy�dan ?eyh Ahmed Haznev�?ninhal�feleri nden. ?smi, Abd�lhak�m?dir. Seyyiddir. Hazret-i H�seyin?insoyundan geldi?i i�in H�seyn� nisbesiyle me?h�r olmu?tur. Gavs-?Bilv�n�si lakab?yla da bilinir. 1902 (H.1320) senesinde Siirt?in Baykanil�esine ba?l? Kermat k�y�nde do?du. 1972 (H.1392) senesinde Ankara?davef�t etti. Ad?yaman??n Kahta il�esine ba?l? Menzil k�y�nde defn edildi.
Do?umundan k?sa bir m�ddet sonrababas?n?n im�ml?k yapmak ve medresede talebe okutmak i�in d�vetedildi?i kom?u Siy�nis k�y�ne ta??nd?lar. Babas? vaz�fesinin alt?nc?ay?nda vef�t edince onu dedesi yan?na ald?. Dedesi onu okutmak i�in�lim ve tasavvuf ehli Muhammed Ziy��dd�n Nur?�n� hazretlerinin dershalkas?na ve sohbetlerine g�nderdi. Bu s?rada sekiz ya??nda bulunanAbd�lhak�m H�seyn� 14 ya??na kadar bu z�ttan ilim �?rendi ve feyz ald?.Hocas? Nur?�n?e ta??n?nca tahsiline ba?ka medreselerde dev�m etti. Ayn?zamanda hocas? ile m�nev� ba??n? dev�m ettirdi. Daha ilmini tamamlay?pic�zet almadan medrese ve tekkeler kapat?l?nca Siy�nis?e d�nd�. Kom?uTarun� k�y�ne im�ml?k yap?p, talebe okutmak �zere d�vet edildi. Buradapek�ok talebe yeti?tirdi. Bu s?rada hocas? Muhammed Ziy��dd�n Nur?�n�vef�t etti. Abd�lhak�m Efendi hem ilmini tamamlamak, hem de tasavvuftailerlemek i�in Muhammed Ziy��dd�n Nur?�n�?nin talebelerinden ?eyhSelim?e talebe olmak istedi. Ancak r�y�s?nda hocas? ona �ok sevdi?ihal�fesi ?eyh Ahmed Haznev�?ye ba?lanmas?n? bildirdi. R�y�s?ndaMuhammed Ziy��dd�n Nur?�n�, ?eyh Ahmed Haznev�?ye hit�ben; ??eyh Ahmed!Bu Seyyid Abd�lhak�m?in babas?n?n bizde eme?i �oktur. Onun i�in sen onag�z�n gibi bakacaks?n!? diye em�net etti. Bu i?�ret �zerine Abd�lhak�mH�seyn�, Muhammed Ziy��dd�n Nur?�n�?nin talebelerinden Suriye?nin Haznek�y�nde bulunan ?eyh Ahmed Haznev�?ye giderek talebe oldu. Hazne?yeAhmed Haznev�?nin talebelerinden Seyyid Ahmed?le birlikte gitti. ?eyhAhmed Haznev� mis�firlere iltifatta bulunup talebeli?ine ve sohbetinekab�l etti.
?eyh Ahmed Haznev� daha ilk g�nden�tib�ren ?Molla Abd�lhak�m? diye hit�b ederek, onun ilim ve irf�n?n?takdir etti?ini g�sterdi.
Abd�lhak�m H�seyn�, Ahmed Haznev�?ninsohbetleri nde bulundu. Daha sonra tekrar memleketine d�nd�. Fakat 14sene m�ddetle gidip gelerek ilmini ve tasavvuftaki derecesini artt?rd?.Hocas?ndan 34 ya??ndayken medresede talebelere ilim �?retmek �zere, 36ya??ndayken de insanlara ?sl�miyetin emir ve yasaklar?n? anlatmaks�retiyle kurtulu?a kavu?malar?na ves�le olmak i�in ic�zet ald?.Memleketine d�nerek k�y�nde ve �evresindeki di?er kasabalarda ?sl�md�ninin emir ve yasaklar?n? anlatmaya ba?lad?. B�t�n ilim ve irf�n?n?talebe yeti?tirmeye ve m�sl�manlar?n Allah� te�l�n?n r?z�s?n?kazanmalar?na ves�le olmaya hasretti. ?lk �� senede fazla net�cealamad?. Ancak hocas? Ahmed Haznev�?nin vef�t?ndan sonra onunsohbetlerine b�y�k bir ra?bet oldu. Ak?n ak?n gelen insanlar onun ilimve feyzinden istif�de etmeye �al??t?lar. Ona olan bu b�y�k ra?bet civarkasabalardaki b�z? ?eyhlerin g?ptas?na, b�z?lar?n?n da k?skanmalar?nasebeb oldu. ��nk� onlara ba?l? olan b�z? kimseler de gelip Abd�lhak�mEfendinin sohbetine kat?l?yorlard?. Bu ?eyhlerden biri ona g�nderdi?imektupta; ??nsan d�?�n�r ve kab�l eder ki yanyana koyun otlatan iki�obandan birinin birka� koyunu di?erinin s�r�s�ne ka�?p kar???rsaonlar? i�de etmek l�z?md?r. O h�lde sen de bizim s�r�den ayr?lanlar?i�de etmelisin.? diyordu. Bu mektubu okuyan Abd�lhak�m H�seyn� tebess�mederek; ?Biz cedd-i p�kimizin (Peygamber efendimizin) �mmetine hizmetig�ye edinmi?iz ve bunun i�in �abal?yoruz. Ba? olmak ve �ok tarafd�rtoplamak gayretinde de?iliz. Ceddimiz bize ilim m�r�s b?rakm??t?r. Builme kim s�hipse v�ris odur. Biz in?� m�r�s ger�ek v�rislerinineline ge�er diye du� ediyoruz.? buyurdu. Hep ayn? yerde kalmay?p,ik�metg�h?n? devaml? de?i?tirdi. Tarun� ve Bilvanis k�ylerinden sonraBitlis?in Narl?dere n�hiyesine, oradan da Siirt?in Kozluk kazas?naba?l? Gadiri k�y�ne yerle?ti.
Abd�lhak�m H�seyn� gitti?i yerlerde hemtalebe okutup ilim �?retti hem de sohbetleriyle insanlara d�ny�da ve�hirette mutlu olman?n yollar?n? g�sterdi. Talebelerinden birisinin;?Can?m Gavs?a kurb�n olsun! Bize �yle bir nas�hatte bulununuz ki d�ny�ve �hirette bizim kurtulu?umuza ves�le olsun.? dedi. Abd�lhak�m H�seyn�Efendi; ?Kurtulu? i�in h�rriyet ve iffete dikkat edin.? buyurdu.Talebesi; ?Efendim h�rriyet ve iffet nedir?? deyince; ?H�rriyet Allah�te�l�dan ba?ka hi� bir sebebe ba?lanmamakt?r. Umum i?lerde sebeplerede?il, sebepleri yaratana dayanmak kulun ilk kurtulu? kap?s?d?r. ?ffetise, kendi nefsi ve ba?kas?n?n hes�b?na de?il, s�z, hareket, amel,niyet ve �zde yaln?z Allah hesab?na g�re olmakt?r.? buyurdu. Talebesi;??hl�sdan �ok bahs edilir. ?hl�s nedir?? diye sorunca da; ??hl�s; illetve g�ye olmaks?z?n yaln?z Allah i�in g�n�h? terk ve emirleri yapmakt?r.Y�ni varg�c�n� Allah� te�l�n?n emrine sarf etmektir. Bu h�lde sebatetmenin z�hirine takv�, �z�ne ihl�s ismi verilmi?tir. Mesel� kimind�?�ncesi m�desi olursa, k?ymeti ondan �?kan kadard?r. Bin�enaleyhhimmetini ?�hrete, ?ehvete harcayan?n h�li m�l�m olur.? dedi.
Bir m�ddet Siirt?in Kozluk kaz�s?na ba?l?Gadiri k�y�nde kald?ktan sonra ?ehri?ye gelen Abd�lhak�m H�seyn�insanlara tatl? sohbetlerde ve nas�hatta bulundu. Dinleyenlerdenbirinin ; ?A�?k ve gizli darbelere nas?l dikkat ederiz, onlardan nas?lkurtuluruz?? sorusuna ?�yle cevap verdi:
Darbelerden kurtulmak i�in a�?k ve gizliedeplere uymak, Allah� te�l�n?n emirlerini yerine getirmek, hasbelbe?er, insanl?k �c�b? bir g�n�h i?lenirse, t�vbeyi geciktirmemek,Selef-i s�lih�nin y�ni Esh�b-? kir�m, T�bi�n, Tebe-i T�bi�n ve di?er?sl�m �limlerinin eserlerini okumak, �?rendi?imiz ?sl�m� bilgileribilfiil tatbik etmekle ve ?sl�miyeti bilenlerin sohbet ve nas�hatlerinidinlemek le kurtuluruz. Bunlar z�hir� edeptir. B�t?n�, gizli edeplerig�zetmek ise bu zamanda �ok zordur. Kalbi m�siv�dan y�ni Allah�te�l�dan ba?kas?n? d�?�nmekten temizlemekle m�mk�n olur. NitekimH�f?z-? ?�r�z� hazretleri; ?Seni dostundan geri b?rakan ne ise kalptenonu terk et.? buyurdu.
Bir sohbeti esn�s?nda da dinleyenlerdenbirisi; ?Bir kimse Kur?�n-? ker�mi, had�s-i ?er�fleri, f?k?h ilminibiliyor, Selef-i s�lih�nin, ilk devir ?sl�m �limlerinin kitaplar?n?okursa, m�nev� bir yol g�stericiye ne gerek vard?r?? diye sordu.Cev�b?nda buyurdu ki:
?Dedi?in do?rudur fakat bir ecz�c? t�rl�t�rl� otlar? ve �i�ekleri bilir. Hangisinden ne gibi ?erbet�?kar?laca??n?, hangi hastal??a faydal? olaca??n? da bilir. Hatt� �o?uzaman doktorlara da onu g�sterir, onun tahlil ve ara?t?rmas?na g�rete?his ettikleri hastal??a onun ila�lar?n? tavsiye ederler. Fakatecz�c? bir hastan?n hastal???n? te?his etmekten �cizdir. Doktorunre�etesi olmadan bir hastaya ila� verse, hele ilac?n �zerinde re�etesizsat?lmaz diye bir kay?t olursa, ecz�c? o ilac? paras?z olarak verdiktensonra hasta o ila�la �l�rse, ecz�c? cez�land?r?l?r. Elbette b�yle sat??yapan cez�y? hak eder. Bununla ber�ber hastal?klar? ted�v� ve te?hiseden doktor da kendi filmini �ekmekten �cizdir. Belki filmini �ekebilirama iki omuzu aras?nda bir �?ban varsa onu ted�v� etmekten �cizdir.�limleri de buna k?yas ediniz. Halbuki insan �hiret yolunda evvel�av�md?r y�ni halktand?r. Nas?l kendini ted�v� edebilir. Kalbhastal?klar?n?n ted�v�si madd� ted�v�den daha zordur. Acaba nazar�olarak t?b ilmini tahsil edene, senin o?lun d�hi olsa beyin ve kalbameliy�t?nda sen kendini teslim edebilir misin? Fakat tecr�be g�rm�? vebir�ok ba?ar?lar? g�r�lm�? bir doktora kendini teredd�ts�z teslimedebilirsin de?il mi? Bu kadar v�izler, nas�hatlar?yla az kimseleriyola getirirler fakat m�nev� rehber olan hocalar �yle de?ildir. Pe�okg�nahk�r ve f�s?k onlar?n sohbetleri sebebiyle g�nahlar?ndan vazge�mi?lerdir. Bu h�l apa�?k meydandad?r. Diyebiliriz ki zam�n?m?zda yolg�stericiler az oldu?u i�in gen�lerimizin isy�n? fazla olmu?tur. Bug�nv�z ve nas�hat eden kimseler �oktur ama hak�k� sa�det yolunu g�sterenrehberler azd?r.?
Abd�lhak�m H�seyn� bir sohbeti s?ras?ndat�vbe ile ilgili olarak ?�yle buyurdu:
T�vbe ge�mi? g�nahlar? pi?manl?kla terketmek ve gelecekte yapmamaya azmetmektir. ??te bu h�l insana on g�zelahl�k ve hasleti kazand?r?r. Bu hasletlere t�vbenin ?artlar? denir.Birincisi; ikinci bir seferde g�nah i?lememektir ki farzd?r. ?kincisi;tutuldu?u g�nahlar? terk etmek ve i?ledi?i i�in �z�lmektir. ���nc�s�;Allah� te�l�ya y�nelip kaz�s? gereken ib�detleri kaz� etmek, keff�retigerekenin keff�retini vermek, kul hakk?na �it i�desi gerekeni yerinevermektir. Abdurrahm�n T�g� hazretleri; ?Utanc?ndan dolay? gasb etti?ive �ald??? mal? s�hibine i�de etmeyen veya hel�lla?mayan?n zul�m ileilgili t�vbesi sah�h de?ildir.? buyurdu. D�rd�nc�s�; yapt???ndanpi?manl?k duymak ve hatt� a?layarak su�unu idr�k etmektir. Be?incisi;istik�meti d�zeltmek i�in b�t�n tedbirleri almak, bilfiil istik�metyoluna girmek, �l�nceye kadar istik�metten ayr?lmamay? azimle kasdeylemektir. Alt?nc?s?; g�nahlar?n?n �kibetinden korkmakt?r. Yedincisi;g�nahlardan vaz ge�ti?i i�in affedilmek ve cen�b-? Hakk??n ma?firetini�mid etmektir. Sekizincisi; derg�h-? il�hiyede g�nahlar?n? �tir�f edipaff?n? taleb etmektir. Dokuzuncusu; g�nahlar? Allah� te�l�n?n takd�rive ad�leti ile olmu? bilmek ve Allah� te�l�n?n t�vbeyi nas�b etti?ineinanmakt?r. Onuncusu; s�lih amellere dev�m etmektir.
T�vbeyi geciktirmemelidir. T�vbeninzam�n?, ruh gargaray? ge�meyinceye kadard?r. Gargaray? ge�ince k�firin�m�n? kabul olmad??? gibi m�minin t�vbesi de makb�l de?ildir. ?MuhakkakAllah� te�l� kulun t�vbesini c�n gargaraya gelmeden �nce kab�l eder.? had�s-i?er�ftir. Nih�yet can bo?az?na �?k?nca ne k�firin �m�n?, ne de m�minint�vbesi kab�l de?ildir.?
Abd�lhak�m H�seyn� Menzil?de bulundu?us?rada hastalanmadan �nce ?imdiki t�rbesinin yerini etraf?na ta?lardizerek i?�retledi. Vef�t etti?i zaman buraya defn edilmesini vasiyetetti. �mr� boyunca insanlar?n �m�nlar?n? kurtarabilmeleri i�in gayretetti. Bir sohbetinde; ?Evliy� yeti?tirme mektepleri olan tar�katler,art?k �m�n kurtarma mektepleri h�line geldi. Eskiden insanlar y?llarcagezer, kendilerine ?eyh ararlard?. ?imdi ise ?eyhler kap? kap? dola??pm�sl�manlar? �m�nlar?n?n kurtulmas? i�in �a??r?yor ve topluyorlar.?�h-? Hazne (Ahmed Haznev�) �mmet-i Muhammed?in �m�n?n? kurtarmaya�al??t?. Yoksa bu zamanda tar�kat meselesi diye bir ?ey olmuyor. ?imdibir oyalamad?r yap?yoruz. Maksad �m�n kurtarmakt?r. Tam hid�yet Mehd�aleyhirrahme zaman?nda olacakt?r.? buyurdu.
�mr�n�n son zamanlar?nda sohbetine geleninsanlara buyurdu ki:
?nsan?n kalbi d�im� Allah� te�l�ya ba?l?olmal?, Allah insan?n akl?ndan, fikrinden hi� �?kmamal?. ?nsan?n kalbihem mahz�n olmal?, hem de Rabbine yalvar?? i�inde bulunmal?. Ki?i nekadar mahz�n, ne kadar nefsinden ve benli?inden uzakla?m??sa Allah�te�l�n?n yan?nda o kadar makb�l ve y�ksektir. Z�lim olan, zulm eden,zevk ve saf� pe?inde ko?an ki?inin, elbette Allah� te�l�dan haberiolmaz.
?nsan fak�r olmal?d?r. Rabb�?l-�lem�n hepfakirlerledir. Fakirleri sever. Fakirlikten maksat nefs ve benliktenuzak olmakt?r. D�ny� mal?ndan dolay? fakirlik de?ildir. ?nsan?n nefs vebenli?ini yenmesi l�z?md?r. Nefsini g�ren, kendinde b�y�kl�k hissedenkimseyi Allah� te�l� sevmez. ?eytan?n k�fre gitmesinin sebebi nefsini,kendini b�y�k g�rmesi de?il miydi?.. ?nsan?n aya?? nefsin g�?s�ndebulunmal?d?r ki, ba?kald?rmaya g�c� yetmesin. Nefsin d�?manl??? �okb�y�kt�r. Firavun, ?eddat, K�r�n gibilerin fel�ketlerine nefislerisebeb oldu. ��nk� b�y�kl�k taslayan nefisleri, b�y�k iddialarakalk??t?lar. Kendileri bo? bir d�v� g�tt�klerini, il�h olmad?klar?n? veAllah� te�l�dan uzak olduklar?n? bildikleri h�lde nefislerinin Allahl?kd�v�s?na boyun e?diler. ��nk� nefisleri o kadar b�y�m�? ve kendilerineh�kim olmu?tu.
?nsan?n iyi amellerini ve ib�detlerinig�rmemesi , hep g�n�hlar?n? g�rmesi l�z?md?r. ?nsan bir ?ey olmad???n?bilmelidir. Hayr?n?, amelini, ib�detini de?il, hep g�nahlar?n? g�z�n�nde tutmal?d?r. ��nk� insan amel ve ib�detini g�r�nce nefsi kabar?r.?nsan? fel�kete g�t�ren nefsidir. Firavun, ?eddad ve K�r�n gibi il�hl?kd�v�s?nda bulunan ve hel�ke gidenler hep nefisleri y�z�nden bufel�ketlere u?rad?lar. Nefisleri b�y�d�, b�y�d�, sonunda il�hl?kd�v�s?na kalk??t?lar. ��nk� nefis kendinden �st�n hi� bir varl???nbulunmas?n? istemez. ??te onlar da haddini a?m??, azg?nla?m??nefislerin in il�hl?k iddi�s?na uymu?lard?r. Onlar kendilerinin il�holmad???n? bilmiyorlar m?yd?? Biliyorlard? fakat b�y�yen ve b�y�kiddi�lara kalk??an nefislerine kendileri de uydular.
?nsan hep iyilerle bulunmal?, iyilerlearkada?l?k yapmal?d?r. ?yilerle bulunman?n menfaati ebediyete kadardev�m eder. ??te Esh�b-? Kehf?in k�pe?i, k�pek olmas? m�n�sebetiyleharam ve necisdir. Isl�kken dokundu?u yerin temizlenmesi i�in yedi def�y?kamak gerekir (?�fi� mezhebine g�re). Fakat iyilerle kald??? i�in,Allah� te�l� onu ber�ber kald??? iyilerin h�rmetine cennetlik yapt?.Haram ve necis oldu?u h�lde cennetlik oldu ve Cennet?te iyilerleber�ber bulunacakt?r. Halbuki N�h aleyhissel�m?n o?lu �l�?l-azm birpeygamberin o?lu oldu?u h�lde, k�firlerle arkada?l?k yap?p onlarlaber�ber bulundu?u i�in �m�n?n? kaybetti. Allah� te�l� onu k�firlertoplulu?undan yazd?. Peygamber o?lu oldu?u h�lde k�firlerle arkada?l?kyapmas?ndan dolay? son nefeste k�f�r �zerine �m�ns?z gitti. �te yandannecis olan bir k�pek ise cennetlik oldu. ��nk� iyilerle ber�berdi,onlardan ayr?lmad?. Peygamber efendimiz sall� aleyhi ve sellembuyurdu ki: ??nsan her kimi seviyorsa k?y�mette de onunla ber�berha?rolacak, kiminle arkada?sa ha?irde de onunla arkada? olacakt?r.?
�mr�n�n sonunda bir y?l kadar kald???Ad?yaman??n Kahta il�esine ba?l? Menzil k�y�nde hastalanan Abd�lhak�mH�seyn� Efendi ted�v� i�in Diyarbak?r?a g�t�r�ld�. Oradan da Ankara?yanakledildi. Burada iken b�z? siy�set adamlar? ve parlamenterlerkendisi ni ziy�ret ederek du�s?n? istediler. Onlara hit�ben; ?H�lisniyetle d�n-i m�b�ne, ?sl�m d�nine her kim hizmet etmek isterse Allah�te�l� onu muvaffak k?ls?n?? diye du� etti.
Ankara?da yap?lan ameliyattan sonradurumu d�zelmedi. 25 May?s 1972 (H.1392) t�rihinde Ankara?da vef�tetti. Cen�zesi Menzil k�y�ne g�t�r�lerek talebeleri taraf?ndan, daha�nce i?�retlemi? oldu?u yerde defnedildi. Kabri sevenleri taraf?ndanziy�ret edilmektedir.
???N ES�SI
Talebelerinin bir sorusu �zerine buyurduki;
F?k?h ilmini �?renin, onunla amel edin.?sl�m d�ni edeplerden ib�rettir. Edeplere uymak l�z?md?r.
Al??kanl?k �ok �irkindir. ?b�det deal??kanl?kla yap?lmamal?. ��nk� al??kanl?k h�lini al?rsa ib�det �detolur. ?b�deti �detten edeblerle ay?rmak gerekir. Herbir i?e kap?s?ndangirmek gerekir, temelden ba?lamak l�z?md?r. Kul elinden gelen tedbirialmakla Allah� te�l�n?n takdirine teslim olmal?d?r. Zam�n?n hepsi ��saatten ib�rettir. Bir g�n aleyhte, bir g�n lehte olur. Lehte oldu?uzaman ??mar?kl?k, kibirlilik ve zul�mden sak?nmal?, aleyhte oldu?uzaman sab?r, tahamm�l, azam� tedbire sar?lmal?d?r. Ne aleyhte ne lehteoldu?u zaman da vakti de?erlendirmek gerekir.
??in es�s? Ehl-i s�nnet vel-cem�at�tik�d?n? �?renip �m�n? d�zeltmek ve Ehl-i s�nnet �limlerininbildirdikl eriyle amel etmektir. �m�n? Ehl-i s�nnet �tik�d?na g�red�zeltmeden tasavvuf yolunda ilerlemek m�mk�n de?ildir.
1) M�neviy�t D�ny�s?nda ?z B?rakanlar; s.121,132
2) Edeple Var?? L�tufla D�n�?; s.3
3) Sohbetler
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder